Lễ khai hội chính thức kỷ niệm 598 năm Chiến thắng Xương Giang đã diễn ra ngày 3.2 (tức mùng 6 tháng Giêng) tại đền Xương Giang thuộc Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Địa điểm Chiến thắng Xương Giang do Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ TP Bắc Giang tổ chức.

Buổi lễ có sự tham dự của ông Nguyễn Văn Gấu - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Nguyễn Thị Hương - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Việt Oanh  Chủ tịch UBND tỉnh; cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh và đông đảo nhân dân địa phương.

Tại buổi lễ,  lãnh đạo tỉnh, TP Bắc Giang và các tầng lớp nhân dân thành kính dâng hương tưởng niệm các anh hùng nghĩa quân Lam Sơn đã chiến đấu kiên cường và hy sinh anh dũng trong cuộc chiến chống giặc Minh xâm lược. Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Gấu và Bí thư Thành ủy Bắc Giang Vũ Trí Hải cùng thực hiện nghi lễ thỉnh chiêng, thỉnh trống khai hội.

Trước đó, tối tối ngày 2.2 (tức mùng 5 tháng Giêng),  TP Bắc Giang đã tổ chức lễ hội kỷ niệm 598 năm chiến thắng Xương Giang (1427 - 2025).

Lễ hội Xương Giang được tổ chức hằng năm với quy mô cấp thành phố nhằm thể hiện sự tôn kính, ghi nhớ công ơn đối với các bậc hiền tài, nghĩa sĩ và nhân dân đã chiến đấu anh dũng, hy sinh trên mảnh đất lịch sử hào hùng.

Tại buổi lễ, các đại biểu, nhân dân được thưởng thức Chương trình nghệ thuật đặc sắc “Hào khí Xương Giang muôn thuở lưu truyền”. Chương trình gồm 2 phần, phần I  “Ký ức hào hùng”; phần II “Đảng quang vinh - Niềm tin và khát vọng”.

Đền Xương Giang thuộc Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Địa điểm Chiến thắng Xương Giang là nơi đã diễn ra trận công thành của nghĩa quân Lam Sơn và trận diệt viện oanh liệt năm 1427.

Chiến thắng Xương Giang năm 1427 đã chấm dứt 20 năm đô hộ của nhà Minh đối nước Đại Việt.

Để ăn mừng chiến thắng quân Minh, năm 1428, sau khi lên ngôi, vua Lê Lợi đã mở hội khao quân, tuyên đọc “Đại cáo Bình Ngô”.

Trong bối cảnh niềm vui chung đó, ở Kinh Bắc có trị sở là thành Xương Giang cũng được hưởng lộc và tổ chức lễ hội lớn để cáo tế trời đất ban phúc lộc cho nhân dân.

Từ đó về sau, nhân dân vùng Xương Giang đều tổ chức lễ hội mừng chiến thắng Xương Giang vào dịp đầu Xuân từ mùng 5 đến mùng 7 tháng Giêng để khơi dậy niềm tự hào về chiến công này.

Đây cũng là dịp các làng quanh thành Xương Giang tổ chức hội làng truyền thống.

Dần dần, lễ hội mừng chiến thắng Xương Giang trở thành một lễ hội lớn, thu hút sự tham gia đông đảo của nhân dân cả vùng quanh thành Xương Giang và du khách thập phương.

Tại lễ hội các đại biểu, nhân dân và du khách tham gia thực hiện các nghi thức truyền thống như rước, trình diễn di sản văn hóa phi vật thể (hát chèo, quan họ, ca trù); chiếu phim hoạt hình về lịch sử Chiến thắng Xương Giang; trưng bày ảnh ký ức Chiến thắng Xương Giang; các trò chơi dân gian; không gian văn hóa chợ quê và Liên hoan hương sắc ẩm thực thành phố; giao lưu thể thao…

Địa điểm chiến thắng Xương Giang và lễ hội mừng chiến thắng Xương Giang đã tạo dựng nên và mang những giá trị tiêu biểu đậm đà bản sắc văn hóa của vùng đất Kinh Bắc - Bắc Giang.

Trước những chứng tích và giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu, năm 2009, Bộ VHTTDL đã Quyết định công nhận xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia địa điểm chiến thắng Xương Giang.

 Năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định công nhận Di tích lịch sử Địa điểm chiến thắng Xương Giang, thành phố Bắc Giang là di tích Quốc gia đặc biệt.

Năm 2023, Bộ trưởng Bộ VHTTDL ban hành Quyết định số 3443 về việc đưa Lễ hội truyền thống Xương Giang, thành phố Bắc Giang vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Chủ tịch UBND TP Bắc Giang Đặng Đình Hoan cho biết, lễ hội mừng chiến thắng Xương Giang mang đậm chất văn hóa truyền thống và là niềm tự hào của nhân dân Thành phố nói riêng và tỉnh Bắc Giang nói chung; có ý nghĩa cổ vũ công cuộc đổi mới, xây dựng thành phố Bắc Giang ngày càng phát triển.

Lễ hội cũng là dịp giới thiệu với đông đảo nhân dân, quý khách gần xa về mảnh đất Bắc Giang văn hiến - cách mạng - anh hùng, về con người Bắc Giang thân thiện và mến khách.

“Bước vào thời kỳ đổi mới, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự giúp đỡ có hiệu quả của các Sở, ban, ngành của tỉnh; Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân thành phố Bắc Giang đã phát huy truyền thống đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, kiên trì vượt qua khó khăn và giành được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực.

Đặc biệt, thành phố đã hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính và mở rộng địa giới hành chính khi nhập toàn bộ huyện Yên Dũng.

Từ ngày 1.1.2025, Thành phố Bắc Giang bước sang một giai đoạn phát triển mới, có đầy đủ dư địa, không gian phát triển để bứt phá vươn lên, xứng tầm là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, có vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh và đối ngoại của tỉnh”, ông Đặng Đình Hoan nhấn mạnh.

Chủ tịch UBND TP Bắc Giang cũng đề nghị các cấp, ngành và toàn thể nhân dân tiếp tục quan tâm giúp đỡ, chung sức cùng cấp ủy, chính quyền thành phố xây dựng thành phố Bắc Giang phát triển nhanh và bền vững, phấn đấu trở thành đô thị loại I vào năm 2030.